گزارش مهر؛
مخاطرات سیل بنددرپارک ملی بمو
بکسیها: تاسیسات آبخیزداری که درون پارک ملی بمو در استان فارس بنا شده، رطوبت منطقه را بیشتر می کند و سبب می شود که علف های هرز فضای رشد پیدا کنند و گونه های گیاهی باارزش پارک در معرض خطر قرار گیرد.
خبرگزاری مهر - گروه استان ها: «بمو» ازجمله پارک های ملی ایران در استان فارس است. این پارک که نامش را از کوه بمو گرفته، در شمال شهر شیراز و در ۱۰ کیلومتری شهر قرار دارد و حدود ۴۰ سال است مورد حفاظت قرار گرفته است. پارک ملی بمو ۴۸ هزار هکتار وسعت دارد و یکی از مناطق چهارگانه طبیعی در استان فارس است. این پارک ملی که باتوجه به شرایط خاص و وجود گونه های گیاهی و حیات وحش منحصر به فرد از با اهمیت ترین پارک های حفاظت شده است اما متأسفانه طی چند مدت اخیر به سبب تعدادی از اقدامات ازجمله ایجاد طرح های آبخیزداری مورد تهدید واقع شده است. یک فعال حوزه محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به این که یکی از مناطقی که در دنیا توجه ویژه ای به آنها می شود پارک های ملی است و قوانین حفاظتی شدیدی در آنها رعایت می شود، اظهار داشت: پارک ملی بمو از سالیان پیش از انقلاب بعنوان یکی از پارک های باارزش ایران به ثبت رسیده است. علی اکبر کاظمینی با اعلان اینکه از نظر سازمان محیط زیست تعریف پارک ملی مناطق طبیعی به نسبت وسیع و دارای خاصیت های خاص و اهمیت ملی به لحاظ زمین شناسی بوم شناسی و جغرافیای زیستی و… است، اضافه کرد: بمنظور حفاظت بنیادی از تنوع زیستی و ذخایر ژنتیکی، یکپارچگی بوم شناسی و چشم اندازها کارهای در رابطه با بهره برداری های مصرفی و مسکونی در این مناطق مجاز نیست در حقیقت باتوجه به از میان رفتن تعداد زیادی فون و فلور در جهان، پارک های ملی نقش حفاظتی برای فون و فلور یک کشور را به عهده می گیرند و بعنوان ذخیره ژنتیکی محسوب می شوند. وی افزود: در برخی از زون های پارک ها ورود توریست بطور کلی ممنوعست و در زون هایی که ورود توریست با ضوابطی همچون ظرفیت برد، زمان معین و … آزاد است از مسیر پیاده رو می توانند حرکت کنند و حتی مسیرهای موتوری در زون های پیرامونی مجاز نیست.
این فعال حوزه محیط زیست بیان کرد: نقش زون های بافر یا ضربه گیر داخلی و خارجی در حفاظت هسته طبیعی مرکزی بسیار تأثیرگذار است. وی با اشاره به این که دره چپ و راست در پارک ملی بمو زون بسیار حساسی از تنوع زیستی فون و فلور پارک است، اظهار داشت: در کشور ایران تا حالا حدود هشت هزار گونه گیاهی شناسایی شده و برمبنای تحقیقات و پژوهش بخش بیولوژی دانشگاه شیراز حدود ۸۰۰ گونه گیاهی موجود است. کاظمینی اضافه کرد: دره چپ و راست پارک ملی بمو از تنوع گونه ای گیاهی بسیار بالایی برخوردارست و در حقیقت حدود یک دهم گونه های گیاهی ایران در پارک ملی بمو است. روش علف هرز بجای گیاهان باارزش در پی ایجاد ساختار آبخیزداری وی با انتقاد از اقدامات محیط زیست در یکی از مناطق بکر پارک ملی بمو اظهار داشت: در همان منطقه در قسمت چپ و راست دره، محیط زیست فارس مبادرت به راه اندازی طرح آبخیزداری کرده و به سبب دستکاری در بستر خاک بخش زیادی از گونه های گیاهی از بین رفته است. این فعال حوزه محیط زیست افزود: از جانب دیگر با اجرای سازه سیستم آبخیزداری و تجمع آب در پشت آن رطوبت منطقه و میزان آب در دسترس گیاهان بالا می رود و در نتیجه علف های هرز جایگزین گونه هایی که از هزاران سال قبل در آن منطقه وجود داشته اند، می شود و اکولوژی پوشش گیاهی منطقه کاملاً تغییر کرده و تنوع گونه ای گیاهی در آنجا از بین می رود. وی با انتقاد از این اقدام غیرکارشناسی محیط زیست بیان کرد: با این کار قسمتی از گونه های اندمیکی که در آنجا وجود دارند به همراه گونه هایی که از گذشته بستر خاک را کاملاً پوشانده اند و بر این اساس فرورفت آب که در گذشته به آسانی صورت می گرفته با مشکلاتی روبه رو شده به شکلی که تا حالا هیچ گزارشی از خروج رواناب بصورت سیلاب از درون این دره ها داده نشده است.
کاظمینی بیان کرد: بدین سبب با یک کار غیرکارشناسی تغییرات وسیع در اکولوژی پوشش های گیاهی ایجاد کرده شده، ضمن این که هرگونه تغییر در پشت فنس پارک بمو در آن نقطه و نقاط دیگر که دامنه آن تغییر بستر و خاک پارک بمو را در بر بگیرد بطور قطع از نظر تعریف پارک ملی ممنوعست و جالب است که این اتفاق درون خود پارک رخ داده است. وی اظهار داشت: در کشور حدود ۱۸۰۰ گونه اندمیک وجود دارد که حدود یک هزار گونه گیاهی آن در فهرست قرمز IUCN است بدین جهت چنین کاری در یک منطقه مانند پارک بمو با آن تنوع زیستی بالا عواقب بسیار جبران ناپذیری بر فلور منطقه و نابودی برخی از گونه های اندمیک و غیر اندمیک درون این پارک دارد. این فعال حوزه محیط زیست اشاره کرد: چه کسی می خواهد مسئولیت این کار را به عهده بگیرد؟ نبودن متخصص گیاه شناس در اداره کل حفاظت محیط زیست فارس و عدم مشاوره با متخصصین سبب شده که به آسانی این اتفاق صورت پذیرد. وی ادامه داد: این ادعا که نباید به حیات وحش غذا داد چون موجب تغییر رفتار و از میان رفتن تنوع گونه ای اکوسیستم می شود دقیقاً مانند ایجاد آب بند در دره چپ و راست است که همان تغییر پوشش گیاهی و اکوسیستم را در بر دارد، در صورتیکه پارک ملی به وجود آمده که تغییر اکوسیستم صورت نگیرد.
کاظمینی افزود: در پارک بمو بر طبق تعریف پارک ملی مناطق طبیعی، خاصیت خاص، بوم شناسی و جغرافیای زیستی، چشم انداز، هدف و حفظ وضعیت زیستی و طبیعی، بهبود رویشگاه های گیاهی، حفظ ذخیره ژنتیکی، یکپارچگی بوم شناسی همه این موارد نقض و به هم خورده است. وی اشاره کرد: پارک های ملی پشتوانه قانونی حفاظتی مستحکم تری نسبت به سایر مناطق حفاظت شده دارند. به هر حال اتفاقی که در پارک ملی بمو افتاده هر چه سریع تر باید از نظراکولوژی به حالت اولیه برگردد تا شاهد از میان رفتن پوشش گیاهی در منطقه دره چپ و راست نباشیم. آبخیزداری در پارک بنا بر درخواست منابع طبیعی بوده است معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس در این رابطه به خبرنگار مهر اظهار داشت: طرح آبخیزداری بمو با رعایت ملاحظات زیست محیطی، به درخواست اداره کل منابع طبیعی استان فارس انجام شده و اجرای آن انکار ناپذیر است. نبی الله مرادی با اشاره به این که مکان جغرافیایی این طرح روی مرز پارک ملی بمو و در مجاورت باغات است، اضافه کرد: اجرای این طرح با در نظر گرفتن خسارت هایی که سیلاب به باغات پایین دست وارد می کرد و همین طور امکان ایجاد سیلاب برای روستای دودج و شهر زرقان ضروری می باشد.
وی افزود: این طرح شامل دو بند خاکی با سرریز سنگی ملاتی بوده که یکی در خروجی دره چپ در سال های ۹۰ و ۹۱ به طور کامل اجرا شده بود و دیگری در خروجی دره راست بوده که سرریز سنگ و سیمانی آن و قسمتی از عملیات خاکی آن در همان سال ها انجام شده بود و در سال ۱۴۰۰ با تامین اعتبار منابع طبیعی استان تقاضای تکمیل پروژه نیمه تمام خودرا داشت که اجرای کار با رعایت تمامی ملاحظات محیط زیستی هم راه است. معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس با اعلان اینکه کمترین دست کاری در عرصه بوده، اظهار داشت: برداشت خاک نیز تنها در مساحت محدودی داخل مخزن انجام می شود. مرادی با اعلان اینکه این طرح تا اختتام فصل زایش حیات وحش متوقف شده، اظهار نمود: حادثه سیلاب شیراز در سال ۹۸ پیش بینی های کنترل سیلاب را دوچندان کرده است.
منبع: بكسیها
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران بکسیها در مورد این مطلب