در نشست اختصاصی مهر بیان شد؛
یونسکو نه مهر اصالت به صنایع دستی می دهد نه نشان مرغوبیت!
به گزارش بکسیها همیشه وزارت میراث فرهنگی از واژه مهر اصالت یونسکو برای برتری دادن به آثار هنرمندان صنایع دستی بهره برده است، عنوانی که به یونسکو ربطی ندارد!
خبرگزاری مهر _ گروه جامعه؛ مهر اصالت یونسکو یا نشان مرغوبیت کالا؟ اینها واژه هایی است که وزارت میراث فرهنگی از آنها برای نشان دادن برتری آثار هنرمندان صنایع دستی از آن استفاده می نماید بنا به استناد یک شورای بین المللی و غیردولتی که در این عرصه فعالیت می کند اما در حقیقت این برچسب را نه می توان مهر اصالت دانست و نه متعلق به یونسکو.
این موضوع در پنجمین نشست از سلسله میزگردهای کارشناسی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با عنوان بررسی کارکردهای نشان مرغوبیت کالا در صنایع دستی بررسی گردید و حسین بختیاری، مدیرعامل شبکه ملی مجمع هنرمندان و صنعت گران، حجت الله مرادخانی، پژوهشگر صنایع دستی و مدرس دانشگاه و سیدعلی خطیب شهیدی، کارشناس هنرهای سنتی و تولیدکننده صنایع دستی در محل خبرگزاری مهر پیرامون آن بحث کردند.
در این جلسه حجت الله مرادخانی، پژوهشگر صنایع دستی با اشاره به این که ترجمه ای غلط به نام مهر اصالت در زمینه صنایع دستی رایج شده اظهار داشت: چیزی که از آن به نام مهر اصالت یاد می کنند، در اصل نشان مرغوبیت کالاست که نه از جانب یونسکو بلکه از جانب شورای جهانی صنایع دستی که یک نهاد غیردولتی است به یک اثر شاخص از هنرمند اعطا می شود.
وی اظهار داشت: هنرمند برای گرفتن نشان مرغوبیت کالا باید چند شاخص را رعایت کند که از آن جمله می توان به برتری، تعالی و کیفیت استاندارد کالا، اصالت و هویت فرهنگی، ارزشهای زیبایی شناختی، دوستدار محیط زیست بودن، قابل فروش بودن، رعایت کپی رایت و حقوق نیروی کار و تشویق دیگر فعالان صنایع دستی برای حفظ دانش سنتی در بستر رقابتی می توان اشاره نمود.
به گفته مرادخانی اگر این نشان یک رویکرد متناسب و استراتژی معقول برای رشد خلاقیت و راندمان کاری هنرمندان صنایع دستی نداشته باشد در نهایت ممکنست به مهاجرت این هنرمندان بینجامد.
او در ادامه اظهار داشت: روش های داوری نشان مرغوبیت کالا نیز باید طبق یک دستورالعمل اصلاح شده اعمال شود. قبلاً ترافیک داوری سنگین بود و داوری چند مرحله ای انجام می شد و پایش از استانها شروع شد و حالا این داوری باید روشن و دستگاه متولی بعنوان یک پروژه برون سپاری شده بر آن نظارت داشته و شیوه داوری از پیش از اجرا تا اختتام روشن باشد تا حقی از هنرمندی ضایع نشود. برای نمونه تنوع رشته های داوطلب گرفتن نشان مرغوبیت کالا زیاد است اما به اندازه همه آنها کارشناس وجود ندارد و این ابهامات در داوری باید مرتفع شود.
این پژوهشگر با اعلان اینکه جوایز هنری فی نفسه مطلوب و مفید هستند به شرطی که در آنها اغراق صورت نگیرد اظهار داشت: باید دانست که نشان مرغوبیت کالا از طرف شورای جهانی صنایع دستی است نه یونسکو. بدین سبب مطرح کردن نام یونسکو از اساس اشتباه است و اگر هنرمند گرفتار این اشتباه شود ممکنست بعدها به سرخوردگی او بینجامد.
این مدرس دانشگاه با تاکید بر این که همه انسان ها در دنیای امروز ضرورت غیرقابل انکاری برای روزآمد شدن و ارتقا دارند، اظهار داشت: نمی توان از دولت هایی که عملکرد خوبی ندارند انتظار کمک داشت. نکته ای که در این دوران به آن بی توجهی می شود آموزش فعالیت در شبکه های مجازی است که هر تولیدکننده ای را توانمند می کند تا برای کارش بازاریابی و معرفی داشته باشد.
او افزود: نکته بعدی این است که در عمده کسب وکارها نگاه اکوسیستمی وجود ندارد در دنیا دراین زمینه تجربیات موفق زیادی وجود دارد که روی برند ملی خود با بهره گیری از همه ظرفیت ها کار کرده اند همچون کره جنوبی که با بهره گیری از سینما و موسیقی پاپ جاذبه فرهنگی ایجاد و با توسعه شبکه های اجتماعی در بستر اینترنت کشورش را جهانی کرد. ترویج موج کره ای در ابتدای قرن بیست و یکم سبب افزایش قدرت نرم دولت این کشور، نفوذ سیاسی و اقتصادی و جذب توریست شد و باید اظهار داشت که صنایع دستی و محصولات فرهنگی نیز این توانایی را دارند و می توانند قائم به ذات، سبب جذب توریست شوند فقط یک سند بالادستی نیاز است که سند توسعه ملی مبتنی بر محصولات فرهنگی باشد.
این پژوهشگر صنایع دستی نیز به اصلاح ساختار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور نیز اشاره نمود و اظهار داشت: مشکل اصلی به متولی دستگاه برمی گردد که نمی داند هنر چیست. مشکل این است کسی که در جایگاه سیاستگذاری و تصمیم گیری نشسته نمی داند چه مسئولیتی برعهده دارد و شناختی از وضعیت هنرمندان صنایع دستی ندارد.
تشکیل کارگروه های ۱۸ گانه صنایع دستی
در این جلسه، حسین بختیاری، مدیرعامل شبکه ملی مجمع هنرمندان و صنعت گران، با تاکید بر این که اگر هر اتفاقی در جایگاه اصلی خود رخ دهد و برمبنای آن برنامه ریزی شود، بهترین نتیجه را می دهد، اظهار داشت: در زمینه صنایع دستی نقصان زیادی به سبب نبود برنامه ریزی صحیح وجود دارد. نشان مرغوبیت کالا امتیاز ویژه ای به خالق اثر است اما چرا این نشان تأثیر لازم را در کار هنرمند صنایع دستی ندارد؟ این مساله به عملکرد کسانی که مسئولیت انجام امور را دارند، برمی گردد.
وی اظهار داشت: طی پروسه ۱۶ ساله سازمان صنایع دستی به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری پیوست، اگر در این عرصه تغییری قرار بود رخ دهد، باید جایگاه اقتصادی، اجتماعی و مالی هنرمندان صنایع دستی مشخص می شد تا جوانان برای ادامه کار به این هنرها روی آورند.
این هنرمند صنایع دستی افزود: تعداد زیادی شهر جهانی ثبت شده اما چه فایده ای برای خالقان هنر و هنرمند صنایع دستی، گردشگران و ساکنان شهرها دارد و این نام چه تغییری در زندگی آنها داشته است؟ صدها نفر مهر اصالت یا همان نشان مرغوبیت کالا گرفته اند که خیلی هم خوب است، اما چه امتیاز و جایگاهی برای آنان تعریف شده است؟ هویت برای ملت ایران در جایگاه های جهانی کجای قاعده کار است؟ وظیفه هنرمند خلق اثر هنری است که آنرا به خوبی انجام می دهد اما اصل ماجرا معرفی آن هنر و هنرمند در سطح جهانی است. باید گفت فاصله ای بین ملت و دولت وجود ندارد مگر آنکه دولت خودش را از ملت بداند و اگر دولتمردان از بدنه جامعه باشند فاصله ها از بین خواهد رفت و مشکلات و نیازهای ملت را خواهند شناخت. در این زمینه نیز بطور قطع کسانی که اداره امور را در دست دارند، باید پاسخگو باشند.
بختیاری با اعلان اینکه ارزیابی حلقه مفقوده صنایع دستی کشور است، افزود: حالا نشان مرغوبیت کالا یکی از مؤلفه های ارزیابی است مشروط بر این که در انجام آن به همه تکالیف یعنی بازاریابی و تبلیغات و معرفی عمل شود. هنرمند محصول را به نحو شایسته ای ساخته حالا این بخش دولتی است که باید آنرا به نحو شایسته ای معرفی نماید تا جایی که از آن نشان مرغوبیت کالا در اقصی نقاط دنیا عایدی و سود به خالق اثر و جامعه برسد.
او با تاکید بر این که ساختار وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید احیا شود، اظهار داشت: باید فرش نیز در کنار صنایع دستی باشد تا همه اعضای خانواده مکمل یکدیگر باشند.
مدیرعامل شبکه ملی مجمع هنرمندان و صنعت گران اظهار داشت: هنرمندان، تشکل ها، مسئولان و متولیان صنایع دستی باید برای اعتلا و ترویج این هنرها همفکری کنند و مشارکت مؤثر داشته باشند تا بتوانند پرچم صنایع دستی کشور را در مجامع بین المللی بالا ببرند. همین طور تجاری حوزه صنایع دستی باید لطمه شناسی شود و از همه هنرمندان فعال در شاخه های مختلف بانک اطلاعاتی و جامع تهیه شود.
بختیاری با اظهار تأسف از این که مدیریت دولتی انحصاری است، اظهار داشت: اتلاف وقت و انرژی داریم و دولت راضی به مشارکت با بخش غیردولتی و خصوصی برای پیشبرد اهداف ملی نیست. در عمل درگیر مسائلی هستیم که نمی تواند جایگاه خواست اجتماعی را محقق کند. باید دولت به بخش خصوصی اعتماد کند و دل به کار بزند تا سنگ اندازی ها و کارشکنی ها با بولدوزر همت رفع گردد.
به عقیده مدیرعامل شبکه ملی مجمع هنرمندان و صنعت گران کارگروه های ۱۸ گانه رشته های صنایع دستی باید تشکیل گردد تا بتوانند درباره آثار هنری نظر دهند و تصمیم گیری و داوری کنند اما متأسفانه انحصار طلبی گرفتاری امروز ایران است.
عطای نشان را به لقایش بخشیدیم
در ادامه، سید علی خطیب شهیدی، کارشناس هنرهای سنتی و تولیدکننده صنایع دستی بعنوان نماینده گروهی که یکی از آثار تولید شده آنها نشان مرغوبیت کالا دریافت کرده است، نیز در این جلسه بصورت مجازی حضور داشت و اظهار داشت: من و همسرم از سال ۱۳۸۴ کارمان را که احیای نساجی سنتی ایران بود، شروع کردیم و حالا به نقطه ای رسیده ایم که اگر کلاهمان هم سمت وزارت میراث فرهنگی بیفتد، دنبالش نمی رویم. ما در طول سال ها جوایز مختلفی گرفته ایم از نشان سرو سیمین جشنواره فجر تا نشان مرغوبیت کالا اما هیچ حمایتی از طرف معاونت صنایع دستی کشور و حتی استانها نداشته ایم و هر کاری کرده ایم خودمان انجام داده ایم و حالا عطای تمام این نشان ها و تقدیرنامه ها و جوایز را به لقایش فروخته ایم و روی پیشرفت کار خودمان تمرکز کرده ایم. واقعاً هیچ فرقی نمی کند که این نشان را داشته باشی یا نه. حتی در معاونت صنایع دستی استانها نیز وقتی می خواهی پروژه ای مشترک برای احیای صنایع دستی کشور با آنها داشته باشی، در اولویت نیستی. پشتیبانی از تولید و آموزش هم در معاونت صنایع دستی بیشتر شبیه یک شعار می ماند.
او با اعلان اینکه معاونت صنایع دستی در وزارتخانه همچون یک جزیره می ماند که حتی از میراث فرهنگی و گردشگری نیز جداست، اظهار داشت: حتی در داخل معاونت نیز اداره کل های مختلف گویی با هم قهر هستید و هیچیک دیگری را پوشش نمی دهد.
خطیب شهیدی با اشاره به این که نساجی سنتی بزرگترین گروه صنایع دستی با ۲۵ رشته و ۲۷ زیررشته است، اظهار داشت: خیلی از این رشته ها و زیر رشته ها به سبب نبود حمایت دولتی و بسترسازی برای تولید و آموزش از بین رفته اند و اگر بعنوان یک هنرمند صنایع دستی بخواهی این رشته ها را با طرح اقتصادی احیا کنی آنقدر معاونت صنایع دستی جلوی پایت سنگ می اندازد و کارشکنی می کند که منصرف می شوی.
او اظهار داشت: اگر رشته ای منسوخ شود و از یاد استادکاران برود، زمان زیادی برای احیای آن لازم است تا تولیدکننده باردیگر به آن برگردد و حتما باید برای او توجیه اقتصادی داشته باشد. صنعت نساجی چه بصورت سنتی چه غیر سنتی صنعت سختی از نظر تکنولوژی است و تولید پیچیده ای دارد. از تامین مواد اولیه تا فرآوری آنها، رنگرزی و بافت و شبکه توزیع بدین سبب باید برای هنرمندان نساجی سنتی تسهیلاتی برای تولید و امکاناتی برای فروش ایجاد کرد.
زنجیره تولید در صنایع دستی وجود ندارد
خطیب شهیدی با باور این که نباید هنرمندان به بخش دولتی وابسته باشند توضیح داد: حتی به عقیده من بازاریابی و تبلیغات نیز می تواند بر عهده هنرمند باشد. گرچه تمام کارهای دنیای امروز تخصصی است و بازاریابی کار کسی است که روی این حوزه متمرکز باشد اما از دولت نمی توان انتظاری داشت که قدمی برای هنرمندان صنایع دستی بردارد چون صلاحیت، امکان و سواد آنرا ندارند. پیشنهاد من به همه هنرمندان این است که روی پای خود بایستند و مستقل از دولت عمل کنند. اگر برای اثری نشان مرغوبیت کالا گرفته اند نباید از دولت انتظار حمایت داشته باشند چون چنین اتفاقی رخ نمی دهد. هم اکنون در صنایع دستی زنجیره تولید وجود ندارد و نمی توان کیفیت محصولات تولید شده در زمان ها و مکان های مختلف را باهم یکسان دانست که این نبود هماهنگی در بازار عرضه و تقاضا اشکال وارد میکند.
او نیز به اهمیت بانک اطلاعاتی هنرمندانی که همچنان کار می کنند اشاره می کند و می گوید اگر تولید کننده ای به دنبال چند هنرمند برای تولید یک صنایع دستی باشد باید خودش کفش آهنی بپوشد چون بانک اطلاعاتی که الان وجود دارد بسیار قدیمی و ناکارآمد است و به روز نشده است.
خطیب شهیدی همین طور به لزوم رعایت حق مؤلف و کپی رایت اشاره می کند و می گوید: یک هنرمند و تولید کننده صنایع دستی بسیار به سختی و با تاکید بر امکانات خود یک رشته صنایع دستی را به روز و اقتصادی می کند و بمحض این که موفق می شود از کار او هزاران نمونه شبیه اما بی کیفیت تولید می شود و این کار ظلم در حق هنرمند اصلی است. نکته دیگر این است که معاونت صنایع دستی حقی برای قیمت گذاری کالای هنری ندارد. اگر کالایی با هر قیمتی تولید می شود و بازار خودش را دارد دولت نباید در آن دخالت کند.
به عقیده این تولید کننده؛ یک محصول صنایع دستی باید قابلیت تجاری سازی را داشته باشد. اشتغال زایی کند و فرهنگ بومی را ارتقا دهد و معیارهای انتخاب جوایز صنایع دستی واضح و روشن باشد.
منبع: baxiha.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران بکسیها در مورد این مطلب