به مناسبت روز جهانی مارمولك،
مارمولک ها پولکی های مظلوم گوشت خوار
بکسیها: اصفهان مارمولک ها گوشت خوارند و در گروه خزندگان قرار می گیرند. آنها به دلایلی همچون باورهای غلط عموم به آسانی کشته می شوند و در معرض خطرند.
سولماز رفیعی، کارشناس مسئول حیات وحش استان اصفهان، در گفت و گو با ایسنا و درباب علت نام گذاری روز جهانی مارمولک، اظهار داشت: مارمولک ها در طبیعت حیوانات مظلومی هستند و کمتر شناخته شده اند. همین ناآگاهی مردم سبب می شود تا این جانور را از بین ببرند. مردم تصورات نادرستی درباره‌ی مارمولک ها دارند، بطورمثال به اشتباه آنها را سمی می دانند یا گمان می کنند که دمشان سیانور دارد.
او اضافه کرد: مارمولک ها جابه جایی فصلی و جغرافیایی زیادی ندارند. به همین علت تخریب زیستگاه و کارهای مختلف انسانی ازجمله تغییرات معادن روی زندگی این حیوان تأثیر می گذارد و ممکنست به مرگش منجر شود. بنابراین، علت نام گذاری روزی به نام مارمولک در تقویم از یک طرف به اطلاعات ناصحیح مردم مربوط می شود و از جانب دیگر به خاصیت زیستگاهش بازمی گردد. در یک کلام به اهمیت حفظ جان مارمولک اشاره دارد.
کارشناس مسئول حیات وحش استان اصفهان توضیح داد: ۱۴ آگوست، روز جهانی مارمولک، در کشورهای مختلف دنیا تلاش می شود تا مردم از جنبه های زیست محیطی آموزش ببیند و با دنیای این خزنده آشنا گردند. بویژه برای آموزش به جوامع محلی یا جوامعی که دورتادور مناطق چهارگانه زندگی می کنند، کوشش بسیاری می شود.
او با نظر به مناطق چهارگانه تصریح کرد: مقصود از مناطق چهارگانه پارک های ملی، آثار طبیعی ملی، پناهگاه های حیات وحش و مناطق حفاظت شده است. در مدارس نیز به همیاران کودک آموزش های مورد نیاز داده می شود. همیاران نیز آموزش ها را به گروههای هدف انتقال می دهند.
رفیعی سپس اظهار داشت: زمانی که یک روز در تقویم جهانی به نام حیوانی، مانند مارمولک، نام گذاری می شود، مردم کنجکاوی و توجه بیشتری درباره‌ی آن حیوان از خود نشان می دهند. گروهی بدنبال مطالعه درباره‌ی حیوان می روند و همه‌ی این ها در کنار هم سبب می شود تا زیستگاه انواع حیوانات حفظ و حتی به یک مارمولک هم عمیق تر نگاه شود.
کارشناس مسئول حیات وحش استان اصفهان به خاصیت مارمولک ها در مقایسه با سایر خزندگان نظر کرد و اینگونه تشریح کرد: مارمولک ها در مقایسه با دیگر خزندگان تنوع بیشتری دارند. درواقع، ازنظر جمعیتی و گونه بسیار متنوع محسوب می شوند.
او با نظر به خصایص مارمولک ها اضافه کرد: مارمولک ها حیوانات خونسردی هستند و دمای بدنشان تابع درجه‌ی حرارت محیط است. همین خونسردی سبب می شود تا به خوراک کمتری برای تغذیه نیاز داشته باشند. ازآنجاکه مارمولک ها به آب فراوانی نیاز ندارند، ردپای آنان را در همه جا به غیراز قطب شمال می توان یافت. بنابراین، مارمولک ها در تمام زیستگاه های ایران هم زندگی می کنند.
رفیعی بیان کرد: خزندگان مورد بحث بویایی قوی ای دارند. مارمولک ها گوشت خوار یا درحقیقت حشره خوار هستند. در نگاهی جامع تر باید بگویم که سوسمارهای خاردم برخلاف دیگر مارمولک ها گیاه‍خوارند. جالب توجه است که اتفاقاً خاردم ها جثه‌ی بزرگ و قیافه ترسناکی دارند!
این کارشناس حیات وحش در ادامه چنین توصیف کرد: بدن مارمولک ها از پولک تشکیل شده است و همین خصیصه در فصول گرم کمک می نماید تا آب بدنشان تبخیر نشود. فصل تابستان همچون یک سلول خورشیدی در بدن آنها عمل می کند؛ یعنی مارمولک ها گرما و انرژی خورشیدی را جذب بدنشان می کنند. این گرما و انرژی در غده‌ی هیپوفیزشان فعال می شود و کمک می نماید تا بسیاری از آنها، مانند آفتاب پرست ها، تغییر رنگ بدهند.
او در ادامه از نظر هرم غذایی به اهمیت این خزنده در طبیعت نگاه و اشاره کرد: مارمولک ها در هرم زنجیره‌ی غذایی بسیار مهم اند؛ چون از حشرات و بندپایان تغذیه می کنند. بر این اساس، باید بدانیم در مکانی که مارمولک ها زندگی می کنند، حشرات و بندپایان وجود ندارند یا تعدادشان از یک تعادل برخوردارست. بنابراین، اگر مارمولک ها بی خود کشته شوند، تعداد حشره ها و بندپایان هم بیشتر می شود.
رفیعی تاکید کرد: مارمولک ها حیوانات خیلی تمیزی هستند. در هر مکان مشخصی که باشند، آنجا آلودگی وجود نخواهد داشت. آنها بیشتر محلهای مرطوب را دوست دارند و در چنین جاهایی دیده می شوند. مارمولک ها برای دفاع از خودشان فرار می کنند، اما حالت های دفاعی دیگری هم دارند.
کارشناس مسئول حیات وحش استان اصفهان اشاره کرد: گاهی مارمولک ها بوسیله خودخوری دم مبادرت به حفظ جانشان می کنند؛ یعنی تعدادی از گونه ها زمانی که در معرض شکارچی قرار می گیرند، توانایی جداکردن دم خودرا دارند. آنها دم خودرا از روی قسمتی که غضروفی است، جدا می کنند.
او با تأمل در ساختار دم مارمولک اظهار داشت: دم جداشده به علت برخورداری از یک فعالیت عصبی چند ثانیه دارای حرکت است و بعد بطورکامل ساکن می شود. همین حرکت دم راه نجات مارمولک است. درواقع، حواس شکارچی با مشاهده‌ی دم متحرک پرت می شود و مارمولک فرار می کند.
رفیعی به یکی دیگر از راه های دفاعی مارمولک ها نگاه کرد و توضیح داد: یکی از روش های دیگر برای دفاع از خود استتار یا همرنگی است، مانند آفتاب پرست ها که رنگ دانه های داخل بدنشان را تغییر می دهند و همرنگ محیط می شوند. آفتاب پرست ها با این اقدام، خودشان را از دیدگان شکارچی پنهان می کنند.
کارشناس مسئول حیات وحش استان اصفهان در آخر تصریح کرد: از مردم درخواست دارم که به شناخت انواع جانوران اهمیت بدهند. از مردم می خواهم بی خود از هیچ حیوانی حتی یک مارمولک هم نترسند. بهتر است ابتدا آموزش های لازم و کافی را دریافت کنیم؛ چونکه با آموزش و آگاهی نگاهمان به حیوانات دگرگون می شود. با این دگرگونی می توانیم ترس هایمان را پشت سر بگذاریم و به حفظ حیوانات در سرزمین مان کمک نماییم.
منبع: بكسیها
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات کاربران بکسیها در مورد این مطلب